Geen categorie

Marjan Minnesma: het kan nog, maar dan moeten we wel nu beginnen

We kunnen de klimaatverandering nog best de baas, maar dan moeten we nu beginnen. In tegenstelling tot wat de grootste schreeuwers zeggen kost nu niet doen straks heel veel geld, terwijl nu wél wat doen geld oplevert. En heel veel banen.

Die boodschap had Marjan Minnesma van Urgenda daags na de statenverkiezingen tijdens een lezing in het provinciehuis in Zwolle. Urgenda is de club die de overheid via de rechter dwong haar eigen besloten beleid na te komen en CO2-uitstoot te reduceren, een actie die Urgenda niet ondernam om gelijk te krijgen, maar omdat we de desastreuse gevolgen van klimaatverandering alleen maar kunnen voorkomen als we het nu aanpakken.

In haar spreekbeurt begon Minnesma met het zuur (die desastreuse gevolgen), maar ze eindigde met het zoet (het kan nog, en we verdienen er ook nog mee).

In dit artikel daarom ook eerst het zuur, zoals Marjan MInnesma haar gehoord dat voorhield
– Tien jaar geleden voorspelde de commissie Veerman dat in het ergste geval de zeespiegel in honderd jaar wel 1,20 meter zou kunnen stijgen. Het KNMI durft nu te zeggen dat dat wel eens 2,5 meter zou kunnen worden. Minnesma: “We zijn wel goed in dijken bouwen, maar er zijn grenzen…”

– De extremen zijn er al. Droogte bijvoorbeeld. Dat kost nu al geld en dat gaat alleen maar meer worden. Kijk maar naar de gevolgen voor landbouw en de consequenties voor huizen die op houten palen gebouwd zijn.

– De kinderen die nu geboden worden leven gemiddeld nog voorbij de volgende eeuwwisseling. Ons klimaatbeleid is er op gericht dat we tot 2040 steeds minder CO2 uitstoten en dat we na 2040 een negatieve balans hebben, dat we dus meer verwijderen dan uitstoten. Ofwel: we doen nu te weinig met de wetenschap dat we de volgende generatie vragen veel meer te doen.

– Als we 2030 als uitgangspunt nemen om de CO2-reductiedoelen te halen, dan blijft het subtropische deel van de aarde leefbaar, daar wonen 200-miljoen mensen die anders een onleefbaar gebied gaan ontvluchten.

– Wat het helpt als wij als klein kikkerlandje iets doen? Van de 200 landen die de wereld kent zijn wijn nummer 34 qua grootte. Per hoofd van de bevolking stoten wij meer uit dan per hoofd van de bevolking in China!

Dan het zoet: gewoon slim beginnen op de juiste plekken en dan langzaam uitbouwen
– Als we de klimaatverandering aanpakken kost dat één procent van ons bruto nationaal product, dus één procent van de waarde die we met ons allen toevoegen door goederen en diensten uit te voeren. Maar het levert tegelijk 150.000 banen op. En we zijn klaar voor de nieuwe wereld als ons eigen gas op is, dus dan worden we niet afhankelijk van andere landen.

– Begin met de verduurzaming van ‘makkelijke’ woningen. De vrijstaande woningen, de twee onder een kappers en de particuliere rijtjeswoningen. Als deze eigenaren overstappen van gas op elektrisch en werken naar ‘nul op de meter’ kost ze dat gemiddeld 35.000 euro, dat is 200 euro per maand (de lening is dan in 15 jaar afgeschreven), dat is minder de energierekening van nu. Dus het levert deze mensen geld op. De CO2-uitstoot daalt dan al aanzienlijk en de kosten voor investering voor de wat moeilijker woningen zullen daarna goedkoper zijn door grote omzet en verbeterde technieken.

– Warmtepompen kun je ook inzetten als je huis niet goed geïsoleerd is. Dubbel glas en een paar radiatoren vervangen voor convectoren is voldoende. De warmtepomp kan je huis dan warm krijgen. Het verhaal van dat je eerst moet isoleren, klopt niet, is de ervaring van Minnesma. Isolatie zorgt voor een lagere energierekening, dat wel. En met een warmtepomp in een minder geïsoleerd huis daalt de energielast niet, maar je gaat wel over van gas op stroom. Als je die eerste stap gemaakt hebt, kun je later altijd nog isoleren. En elektrisch kun je zelf opwekken en dan kost het weer niks.

– Om in onze energiebehoefte te voorzien hebben we per gemeente negen windmolens nodig en negen zonnepanelen per persoon. Minnesma: “Iedere gemeente heeft wel een lelijk stuk industrieterrein voor windmolens en gemiddeld kunnen we met de daken ook wel aan negen panelen pp komen. Laten we die landbouwvelden daar niet voor gebruiken!”

– Piekbelasting wegens zon en wind is helemaal geen probleem. Ons elektriciteitsnet is Noord West Europees gekoppeld. Het waait altijd wel ergens, de zon schijnt altijd wel ergens, in IJsland leveren ze permanent geo-warmte en Noorwegen heeft permanent waterkracht. Met smart grid komen we nog verder: dat je de auto oplaadt of de wasmachine aan gaat als het net het aankan.

– Ons elektrisch net kan overigens de piekbelasting nu ook al wel aan. Er ligt namelijk door heel het land een dubbel net zodat we bij storing van het ene net, over kunnen op het andere. Volgens Minnesma hebben we maar vijf procent van dat reservenet nodig om de problemen op te lossen. “Laten we dat nu doen en dan rustig werken aan een breder netwerk.”

– Biomassa is op korte termijn ‘dom’, vindt Minnesma. Want we moeten CO2 minderen en biomassa vergt nú CO2 en levert dat via nieuwe aanplant pas over twintig jaar terug.

– Waterstof moet je nú inzetten voor de grote energieslurpers als Tata Steel, dan heeft de meeste effecten. Minnesma vraagt zich af of de huidige gasleidingen gebruikt kunnen worden voor waterstof, dat bevat namelijk veel kleine deeltjes dan aardgas, dus zouden er nog wel eens heel veel lekkages op kunnen duiken.