Ook met je ‘buiten’ kun je natuurlijk omgaan. Inrichting, onderhoud, zelfs opbrengst, het kan allemaal heel natuurlijk. Eigenlijk is je eigen tuin het dichtst bijzijnde natuurgebiedje.
Groentetuin
Een eigen groentetuin, je moet er de tijd maar voor hebben… Of: Een eigen groentetuin, daar ga ik tijd voor vrij maken. Bij ‘t Natuurlijk Huus kiezen we voor die laatste optie. Het is wel zo fijn als je weet wat je eet.
Wie op TV wel eens kijkt naar het consumentenprogramma over eten de ‘Keuringsdienst van Waarde’, weet wat er gerotzooid wordt met ons eten. Het gaat vaak meer om het uiterlijk van wat er in de schappen van een supermarkt ligt, dan om hoe gezond de inhoud is. Een paar keer zo’n uitzending kijken, kan de motivatie opleveren een eigen groentetuin (of volkstuin) te beginnen. Tijd win je terug door niet meer naar de sportschool te gaan, want in de tuin werken is ook nog eens lichamelijk gezond.
Voordeel van een eigen tuin is dat je dagverse seizoensgroenten eet. Die bevatten per definitie de meeste voedingswaarden en omdat ze van het seizoen zijn hoeven ze ook niet overal van de wereld vandaan gehaald te worden.
Net als met de zon meeleven, kun je feitelijk ook het best met de seizoenen mee-eten. Sla en komkommer in de zomer, kool en spruitjes in de winter. Dat standpunt wordt ook gehuldigd door Jonny Boer. En die heeft al jaren drie Michelin-sterren op zijn De Librije.
Geen ruimte voor een groentetuin? Plaats gerust groente tussen de planten en struiken in de siertuin. We hoorden zelfs van aardappelteelt in autobanden. Gooi een autoband vol pootaarde en poot een aardappel. Als die aardappel boven de grond komt, gooi je er een volgende band op die je ook weer vol aarde doet. Dan kun je wel vijf banden hoog doen. Na enige tijd kun je band voor band rooien en lekker nieuwe aardappelen eten van je eigen balkon…
Bemesten
We gebruiken in onze tuin geen mest uit de reguliere landbouw en geen kunstmest. Mest uit de reguliere landbouw zit vol met bijvoorbeeld antibiotica waarin ons land zo goed als Europees koploper is, in toedienen ervan. Steeds meer mensen raken er resistent voor en dat is niet zo handig als je het echt nodig hebt. We halen onze mest van een biologische boer.
Kustmest gebruiken we ook niet. Daarmee spoel je andere voedingsstoffen de bodem uit, maar daarnaast is gewone mest voldoende, waarbij ‘gewone mest’ (naast dat van de biologische boer) makkelijker verkriijgbaar is dan je denkt. Zo is je eigen urine puur natrium en fosfaat, precies wat er ook in kunstmest zit. Mannen, ga dus gerust buiten in de tuin plassen.
Maar ook het as uit je kachel is hartstikke goede mest. We hebben het dan over as van schoon, onbehandeld, dus niet geverfd hout. As bestaat uit mineralen als kalium, calcium en magnesium. Dat is precies waarom je stalmest gebruikt. In as zit het heel geconcentreerd, dus gebruik er niet teveel van. Een kilo as op een stukje grond van 3×3 is meer dan zat. Wortelgroenten, ui en andere knolgewassen, zoals aardappel, houden van kalium. Strooi houtas dus op deze bedden.
Kopersporen
In de sier- en groentetuin van ’t Natuurlijk Huus gebruiken we tuingereedschap van koper. Kopergereedschap in de tuin werkt lichter omdat er geen aarde aan kleeft en omdat koper minder wrijving veroorzaakt. Maar dat is slechts een bijkomstigheid. We gebruiken bewust wél koper en geen ijzeren gereedschap.
Bij gebruik laat gereedschap kleine deeltjes achter in de aarde. Ijzer deeltjes gaan roesten en trekken vocht naar zich toe dat voor de planten bedoeld is. IJzer beïnvloedt ook het natuurlijke magnetisch veld van de aarde. Door dat magnetisme komt grondwater natuurlijk naar boven. Werk je veel met ijzer gereedschap, dan stagneert dat.
Kopergereedschap laat kopersporen achter met goede invloed op de waterhuishouding en de plantengroei.
We hebben ook in het droge voorjaar van 2011 niet hoeven sproeien in onze groente- en siertuin.
Deze wijsheden zijn gebaseerd op Viktor Schauberger, een Oostenrijkse natuurwetenschapper.
Koperen tuingereedschap kun je aanschaffen bij Kopersporen.
Proef met kruid/onkruid
In de groentetuin onderzoeken we het gevolg van niet alle onkruid wieden. De gedachte erachter is dat planten, kruiden en onkruiden hun eigen leefomgeving zoeken en daarmee hun eigen overlevingskansen (tegen bijvoorbeeld ongedierte) vergroten. Je treft in de tuin dus geen keurige bedjes sla en worteltjes op een rij aan, maar meer een natuurlijke omgeving waar de groente zijn eigen omgeving uitkiest. We hopen – en verwachten – daarmee op een goede, gezonde en smaakvolle opbrengst.
Siertuin
De siertuin van ‘t Natuurlijk Huus moet zoveel mogelijk een eetbare tuin zijn. Planten die eetbaar zijn of vruchtdragend zijn vaak heel sierlijk, waarom dan geen gebruik maken van de dubbelfunctie?
De eetbare tuin, het is zo simpel als wat. Plaats fruit-, noten- en vruchtbomen op de plaats van conifeer en tulpenboom en klaar is Kees. Je hebt er in het voorjaar prachtige bloesem van en in het najaar heerlijke producten. Appel, peer, pruim, kers, bes, noot, ze doen het stuk voor stuk prima in de Nederlandse siertuinen en siertuintjes.
Je kunt nog een stap verder gaan. Kropjes sla in de tuin zijn ook heel mooi. Ze zijn frisgroen van kleur en sieren de tuin zelfs als je niet aan opeten toekomt. Want een geschoten krop sla is een sierstukje op zich. Maar ja, er is er ooit eentje geweest die onderscheid in sier- en groentetuin gemaakt heeft. Groente in de siertuin ‘staat’ niet, ‘dat doe je niet’. Of wel? Probeer het eens. Plant een courgette in de siertuin en zie hoe mooi die de hele zomer overal tussendoor kronkelt, hier en daar een stevige courgette producerend. Dat geldt ook voor de pompoen, daar kun je machtig lekkere soep van maken. Of plant een veldje kruiden naast de achterdeur, heerlijk om die te gebruiken op je gebakken eitje of over de nasi.
Belangrijk bij bovengenoemde ideeën is de gedachte dat je siertuin niet een keurig aangeharkt veldje is, maar een lekker natuurlijke omgeving. Misschien even een knop om, en je niet te veel van de opvatting van de buren aantrekken, maar de kans dat je er dan meer van gaat genieten terwijl je er minder werk mee hebt is groot.
Als je een tuin als hierboven omschreven niet zelf aanlegt, maar laat ontwerpen, kies dan wel een tuinarchitect die jouw principes begrijpt en ze wil omzetten in een tekening. ‘t Natuurlijk Huus heeft dat proces doorlopen met leerlingen van AOC De Groene Welle. Het was mooi te zien hoe ons gedachtegoed langzaam, maar vooral zeker, geïntegreerd werd in de denkbeelden van de leerlingen. Het leverde een prachtige tuin op.
Als iedereen de natuur – min of meer – zijn gang laat gaan in zijn eigen tuin ontstaat er ineens een groot extra natuurgebied in bebouwd gebied. Vogels, vlinders, bijen, vleermuizen en heel veel andere flora krijgen er dan zomaar een grote verbindingszone bij.
We willen de tuinen ook lekker vrolijk maken. Dat doen we met wilde bloemen. Zaden daarvoor zijn van Happy Seeds. Alleen die naam al is aanstekelijk. Je wordt er ook echt blij va, al die vrolijke bloemen om je heen. Maar niet alleen de bewoners, ook het dierenrijk. Het verhaal van de bloemetjes en de bij, je kent dat wel.
Fruitgaard
Een appelboom in de siertuin? Het kan, kies eventueel een laagstam, daar hebben de buren geen last van en je kunt in de herfst makkelijk bij de appels. Bij ‘t Natuurlijk Huus hebben we ruimte voor een boom- of fruitgaard.
De fruitgaard van ‘t Natuurlijk Huus is bedoeld voor fruit en voor alles wat je er van kunt maken. Er staat ook een rij fruitbomen aan het fietspad dat langs ‘t Natuurlijk Huus gaat. Die zijn daar neergezet voor wandelende en fietsende passanten. Kunnen ze in de herfst lekker een appeltje voor de dorst pakken. Gratis en voor niks. Misschien verleidt dat tijdens het winkelen wel tot een extra netje appels in het winkelwagentje, of tot nog een keer wandelen langs de fruitbomen.
Deze fruitbomen zijn door hovenier Binnenpoorte neergezet tijdens boomplantdag in 2010. Kinderen van basisschool de Linderte hebben mee helpen planten. Een cameraploeg legde het allemaal vast voor een reportage over ‘t Huus. ‘t Natuurlijk Huus doet een oproep om zoveel mogelijk plaatsen fruitbomen in de openbare ruimte neer te zetten.
Diersoorten
AOC De Groene Welle legt de tuinen van ‘t Natuurlijk Huus aan. Leerlingen krijgen de kans tijdens praktijkdagen hun vaardigheden in het echt te tonen. Iedereen voert tijdens de praktijkdagen klussen uit die aansluiten bij zijn eigen leerjaar, niveau en studierichting. Allemaal krijgen ze de filosofie van ‘t Natuurlijk Huus mee.
Leerlingen hebben de tuinen – uiteraard met ‘t Natuurlijk Huus – ontworpen en zorgen uiteindelijk ook voor de aanleg. Maar voordat de tuintekeningen gemaakt werden, moesten eerst de wensen en eisen van ‘t Natuurlijk Huus gekoppeld worden aan de ligging van de kavel. De studenten hadden al snel in de smiezen dat de steenuil vermoedelijk wel zou komen nestelen. En een torenvalk hadden ze tijdens de eerste bezoeken ook al gespot. Salamanders, hagedisjes, kikkers en padden zouden goede kans maken als er bij ‘t Natuurlijk Huus een flinke vijver kwam.
Op basis van die kennis is besloten een flink vogelbos aan te leggen, meidoorn- en sleedoornheggen te planten, delen van de tuin extensief te maaien. Dat trekt muizen aan, voedsel voor uil en valk. Ook wordt een deel van de kavel van een wildmengsel voorzien, daar komen bijen op af. Voor reeën is verder weg van ‘t Huus genoeg open veld, zodat ze in de schemering hun rondje kunnen maken.
Natuurlijk is de tuin er ook ingericht om lekker te genieten. Er komt een zwemvijvertje met een waterdichtende leemsoort als bodem, staan de ‘pizzakruiden’ in een border bij de keukendeur en wordt met wilgenteen windvangende bescherming georganiseerd.
Onderhoud
Goed gereedschap is het halve werk. Daarom hebben we gekozen voor het degelijke tuingereedschap van Wolf Garten en Stihl (via LMB Veldman). Wolf Garten levert ook het gereedschap voor de jaarlijkse snoeidag met vrijwilligers. We kiezen er bewust voor zoveel mogelijk accugestuurd gereedschap te gebruiken: gazonmaaier, bosmaaier, heggenschaar, kettingzaag. Alleen maar voordelen. Je wekt de energie zelf op met zonnepanelen, je hebt geen schadelijke uitstoot, ze zijn stil, ze zijn veel betrouwbaarder!